OKUR "İÇ GÜVENLİK REFORMU" HAKKINDA BİLGİLENDİRDİ

TBMM’de görüşülecek olan “İç Güvenlik Reform Paketi” vatandaşlarımızın temel hak ve özgürlüklerinin güvence altına alındığı bir reform paketidir.

Son zamanlarda, toplantı ve gösteri yürüyüşü adı altında düzenlenen şiddet eylemlerinde; vatandaşlarımızın temel hak ve özgürlüklerinin tehdit edilmesi, can ve mal güvenliğinin tehlikeye atılması, devlete ve esnafa ait bina, araç ve mallara zarar verilmesi, yakılması, hatta bu eylemlerin kimi zaman yağma girişimlerine dönüşmesi özgürlük-güvenlik dengesini bozmadan yeni tedbirler alınmasını zorunlu kılmaktadır.

Suç işlenmesinin önlenmesi, vatandaşlarımızın kendilerini güvende hissetmelerinin sağlanması, vatandaşın canına, malına kast eden, esnafın ticaret ve alış veriş hakkını elinden alan saldırıların engellenmesi için, mevcut düzenlemelere ilave olarak önleyici tedbirlerin alınması gerekli hale gelmiştir.

Bu paket kapsamında getirilen düzenlemeler ise şunlardır;

-        Getirilen düzenlemeyle; halkın tek tek veya toplu halde bulunduğu alanlarda, molotof, el yapımı patlayıcı, demir bilye ve sapan kullanmak suretiyle insanların hayatını tehlikeye atanlar ve malını yakıp yıkanlara karşı, polise  “saldırıyı etkisiz kılmak amacıyla ve etkisiz kılacak ölçüde”  zor ve silah kullanma yetkisi verilmektedir.

1991 yılında İstanbul’da bir mağazaya atılan Molotof sonucunda 11 vatandaşımızın hayatını kaybettiği ve 14 vatandaşımızın ciddi şekilde yaralandığı, keza İstanbul’da 2009 yılında bir belediye otobüsüne atılan molotofla Serap Eser kızımızın vefat ettiği bilinmektedir.

Son 6 yılda, molotofla yapılan 5.458 saldırı olayında; 3 polis ve 4 sivil vatandaş olmak üzere 7 insanımız şehit edilmiş, 406 polis, 1 asker ve 127 vatandaşımız yaralanmıştır.

-        Bonzai gibi isimleri olan sentetik uyuşturucuları satanlar Kanundaki boşluktan yararlanıp daha az ceza alıyor. Bonzai eroinle aynı kapsama alınarak bu uyuşturucuyu satanlar ve kullananlar aynı derecede ağır ceza alacaklar. Okul, yurt, ibadethane ve kışlaya 200 metre mesafe içinde uyuşturucu kullanımı ve satışına verilen cezalar artırılmaktadır. Böylece, bu maddeleri satanların, satıcı ve kullanıcı ayrımından yararlanarak, “sadece kullanıcıyız” diyerek daha az ceza almalarının önüne geçilmektedir. 2014 Aralık ayında Hükümetimiz tarafından faaliyete geçirilen Narkotimler’in de sürece katılması ile birlikte, ülke genelinde uyuşturucu ile mücadele kapasitemiz artmış olacaktır.

-        Toplantı ve gösteri yürüyüşlerine; taş, sopa, demir bilye, havai fişek, yakıcı ve yaralayıcı eczalar ve benzeri maddelerle katılanlara verilecek cezalar artırılmaktadır.

-        Toplantı ve gösteri yürüyüşlerine, kimliklerini gizlemek amacıyla yüzlerini tamamen veya kısmen bez vesair unsurlarla örterek katılanlara verilen ceza tutuklanmalarını mümkün kılacak şekilde artırılmaktadır. Terör örgütünün propagandasına dönüştürülen toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde, kimliklerini gizlemek amacıyla yüzünü kapatanlara verilen cezalarda da artırıma gidilmektedir. Burada suç oluşması için esas olan, toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkını kullanırken kimliğini gizlemek amacıyla yüzünü kapatmaktır. Yoksa, vatandaşın günlük yaşamında inancına veya ihtiyacına binaen yüzünü kapatması hali bir suç oluşturmayacaktır.

-        Mevcut düzenlemede kolluk, durdurduğu araçların sadece dışarıdan bakıldığında görünen kısımlarında arama yapabilmektedir. Adli mercilerden karar alınmadan kişilerin üstü ve araçlarında arama yapılması mümkün değil. Suç işlenmesinin önlenmesi, kaçan faillerin yakalanması, kişilerin hayatına, mal varlığına veya topluma yönelik tehlikenin önlenmesi amacıyla, durdurulan kişinin üstü, eşyası ve aracının aranılarak suçla etkin mücadele edilmesi, ayrıca vatandaşın uzun süre bekletilerek mağdur edilmemesi amacıyla kolluğa arama yetkisi verilmektedir. 

Kolluğa arama yetkisi verilirken kolluğun keyfi davranışlarını önlemek amacıyla arama yetkisi belirli şartlara bağlanmıştır.

Kolluğun arama yapabilmesi için;

Sadece mülki idare amiri tarafından önceden belirlenen sınırlı sayıdaki üst kolluk amirleri arama kararı vermeye yetkili olacaktır. Yani her kolluk amir ve memuru kendiliğinden arama yetkisine sahip değildir.

Verilecek arama kararı yazılı olmak zorundadır. Acele hallerde, verilen sözlü emir sonradan en kısa sürede yazılı hale getirilmek zorundadır.

Araç aramalarında kişinin hangi şüphe ve hangi gerekçelerle arandığının ve yapılan arama sonucunda suç unsuruna rastlanıp rastlanmadığının tutanağa bağlanması ve tutanağın bir suretinin vatandaşa verilmesi zorunludur.

Bu düzenleme uygulamada karşılaşılan sorunlardan doğmuştur. Örneğin; Bingöl’deki olayda arama kararı alınamadığı için menfur terör saldırısı meydana gelmiştir.

İç Güvenlik Reform paketinde Nüfus Hizmetleri ve Bürokrasinin azaltılması ile alakalıda düzenlemeler yer almaktadır. Bunlar ise;

Doğum, Evlenme, Ölüm olaylarında nüfus idaresine gitmeden elektronik ortamda tescil,

Yazım hatası olan, genel ahlaka aykırı ad ve soyadlarının mahkeme kararı olmadan, ilgilinin talebine istinaden il ve ilçelerdeki komisyonların kararıyla değiştirilmesi,

Nüfus Kayıtlarının Değiştirilmesi kolaylığı (göçmen olarak Türk vatandaşı olanlar),

Adres Değişikliği’ni nüfus idaresine gitmeden bildirme (abonelik işlemi sırasında),

ü  Kimlik Kartı kişi yerine yakınları tarafından alınabilmesi,

Nüfus ve ikametgâh kayıtlarının e-devlet kapısı üzerinden alınabilmesi,

Pasaport ve Sürücü Belgelerinin Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğünce verilmesi,

Saklı (18 yaşını bitirmiş) Nüfus için tescil kolaylığı (tıbbi raporla),

Kimlik Kartı kaybı ve doğum olayının geç bildirimi nedeniyle uygulanan para cezalarının kaldırılması,

Adres değişikliği para cezalarında indirim,

Büyükşehir Yasası ile mahalleye dönüştürülen köylerin muhtarlarına evlendirme yetkisi verilmesi,

gibi vatandaşın günlük hayatını kolaylaştırıcı ve bürokrasiyi azaltan düzenlemeler getirilmektedir,

Sonuç olarak; paket kapsamında yapılan reformlarla;

Halkın can ve mal güvenliğinin temini ve özgürlüklerin her türlü müdahale ve şiddete karşı korunması ve bu özgürlüklerin rahat bir ortamda kullanılmasının garanti altına alınması sağlanacak,

Emniyet Teşkilatı’ndaki personel kadro yapısının görev ve hizmet ihtiyaçlarına uygun hale getirilmesi suretiyle güvenlik hizmetleri etkin ve süratli olarak yerine getirilecek,

Jandarma ve Sahil Güvenlik Teşkilatları hem idari işleyiş bakımından hem de toplumsal görünürlük bakımından sivil demokratik hayatın daha yakın unsuru haline gelecek,

Vatandaşlarımızın günlük hayatı kolaylaşacak, kamu hizmetlerinin vatandaşın taleplerine uygun olarak verilmesi mümkün hale gelecek, vatandaşına güven duyan bir devlet anlayışının yerleşmesi sağlanacaktır.