KORONAVİRÜS SİNDİRİM SİSTEMİNİ DE VURUYOR

Hastaların önemli bir çoğunluğu sindirim sistemi problemleri ve ishal şikayetiyle sağlık kuruluşlarına başvuruyor. Çünkü Covid-19’un vücuttaki pek çok sistem ile birlikte mide ve bağırsak sağlığına da olumsuz etkileri olabiliyor. Memorial Kayseri Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Mustafa Kaplan, koronavirüsün yol açtığı sindirim sistemi sorunları hakkında bilgi verdi.  

Koronavirüs vücut sistemlerini bir bir etkiliyor

Besinlerin vücutta parçalanması ve kullanılmayan kısımlarının dışarı atılmasını sağlayan sindirim sistemi bir organlar topluluğudur. Ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak ve anüsü etkileyen sorunlar sindirim sistemi hastalıkladır. Koronavirüsün neden olduğu enfeksiyon ise vücuttaki birçok sistemi etkileyen bir hastalıktır. Rahatsızlığın başında sadece nefes darlığı, öksürük, boğaz ağrısı ve ateş gibi solunum sistemini ilgilendiren bir enfeksiyon olarak görülse de sadece bu şekilde olmadığı zaman içinde anlaşılmıştır. 

Virüs bağırsaklarda çoğalıyor

Koronavirüs vücuttaki en çok etkilediği sistemlerden birisi ise sindirim sistemidir. Viral ve bakteriyel enfeksiyonlara bağlı olarak sindirim sisteminde ishal gelişebilmektedir. Bazı hastalar ishal şikayetleri ile sağlık kuruluşlarına başvurmakta, hatta bazı hastaların ishal belirtisi araştırılırken Covid olduğu ortaya çıkmaktadır. Yapılan araştırmalarda koranavirüsün bağırsaklarda çoğalma özelliği olduğu belirlenmiş, ince bağırsaklardaki emici yapıları ise bozduğu belirlenmiştir. Virüsün, bağırsaklardaki besinlerle alınan aminoasit yapısının bozulmasına neden olduğu görülmüştür. Bu hastalarda başlangıç belirtisi olarak en sık görülen ve etkisi nerdeyse bir aya kadar, bazen de daha uzun süren koku ve tat kaybı da ortaya çıkmaktadır. Geçmeyen bulantı, kusma hissi, halsizlik şikayetlerinden yola çıkılarak ya kan testi ya da göğüs tomografisi çekilerek hastaların Covid pozitif olduğu netleştirilmektedir.

İlaçların neden olabildiği şikayetler geçici

Bilindiği gibi koronavirüsün neden olduğu hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçlar, hastalığın şiddetini azaltmak için yüksek dozda başlanmakta ve bir haftaya kadar hastalara bu ilaç verilmeye devam edilmektedir. Son zamanlarda yapılan çalışmalarda bu hastalığın en etkili tedavilerden birinin bu anti-viral ilaç olduğunu belirlenmiştir. İlacın en bilinen etkilerinden birisi de mide bağırsak şikayetlerini artırması ve karaciğer testlerinde çıkacak değerleri yükseltmesidir. Bu ilacı kullanan bazı hastalarda bu değerler 10 kata kadar artmakta ama genellikle hızlı bir şekilde düzelmektedir. Hastaların 3’te 1’inde az da olsa karaciğer enzim yüksekliği görülmektedir, ancak karaciğer yetersizliği ve sarılığa neden olduğu kanıtlanmamıştır. Ayrıca koronavirüsün kendisi de ‘dispepsi’ denilen hazımsızlık ve mide ağrısına neden olabilmektedir. İyileşme sonrasında hastalarda pıhtı atma riski olabileceği için aspirin veya kan sulandırıcılar, bunlar da mideye bazen dokunabilmektedir. 

Şikayetler şiddetli ise mide koruyucu ilaçlar verilmeli

Hastalığı atlatan kişiler; geçmeyen mide ağrısı, hazımsızlık, bulantı gibi şikayetlerle hastanelerin acil servislerine ve gastroenteroloji bölümlerine başvurmaktadır. Hastalara, bu durumun geçici olduğu belirtilmelidir. Şikayetleri şiddetli olan hastalara ise mide koruyucu ilaçlar ve bağırsak hareketlerini düzenleyen ilaçlar verilmelidir. Bu rahatsızlık devam ediyorsa endoskopi yapılması tavsiye edilebilir. Kilo kaybı, ağızdan veya makattan kanama, boğazda takılma hissi, ailede mide kanseri hikayesi varsa endoskopiyi hemen olmaları önerilmelidir.  

Sağlıklı beslenme çok önemli

Hastalık boyunca doğru besinlerle dengeli bir beslenme programı uygulanmalıdır. Gün içinde bol su içilmeli, katkısız doğal besinler tüketmeye özen gösterilmelidir. Beslenme konusunda doktora danışılarak uygun bir planlama yapılabilir.