Son 10 yılda ciddi büyüme kaydeden 2013 yılı başında devletin yüzde 25’lik doğrudan desteği ile büyük bir ivme kazanan Bireysel emeklilik Sistemi ( BES), yıllık gelir sigortası yönetmeliğinin 1 Ekim’de devreye girmesi ile yeni bir döneme daha adım atıyor.
2003 yılında başlayan BES’te 10 yılını dolduran katılımcılar yeni dönemde isterlerse toplu para yerine ömür boyu emeklilik maaşı alabilecek. 1 Nisan tarihinde yayınlanan ve 1 Ekim’de yürürlüğe girecek olan Yıllık Gelir Sigortası Yönetmeliği’yle sadece Bireysel Emeklilik Sistemi emeklileri değil, ayrıca birikmiş parasını değerlendirmek isteyen herkes ömür boyu maaş alma hakkına sahip olacak.
BES’ten emeklilik hakkı kazananlar birikimlerinin hepsini ya da bir kısmını Yıllık Gelir Sigortası’na yatırabilecek ve istedikleri süre içinde ve istedikleri miktarda maaş olarak alabilecekler. Yıllık Gelir Sigortası’na müracaat edenler birçok avantajdan yararlanabilecek.
Maaş tutarları enflasyona karşı korunurken, Yıllık Gelir Sigortası sigortalıyı uzun yaşam riskine karşı da koruyor. Sistemin 56 yaş altı ve üstü için ayrı seçenekler sunması, 3 aylık, 6 aylık ya da yıllık olmak üzere farklı ödeme seçeneklerine sahip olması, vefat durumunda bir başkasına aktarılabilmesi gibi avantajlı seçenekleri sayesinde Yıllık Gelir Sigortası sektörün yeni atar damarı olacak gibi görünüyor.
BES son 10 yılda ciddi büyüdü. EGM verilerine göre, ağustos itibariyle katılımcı sayısı 5 milyon 683 bin 398 olarak gerçekleşirken, katılımcıların fon tutarı 39 milyar 64 milyon liraya, devlet katkısı ise 4 milyar 67 milyon liraya çıktı. Katkı payı tutarı ise 33 milyar 186 milyon lira olarak gerçekleşti. Yıllık gelir sigortası ile ömür boyu emeklilik imkanının sağlanmasını ‘eksik taş’ tamamlanıyor olarak yorumlayan sektörün önde gelen isimleri, söz konusu yeni ürünün sektöre bir hareketlilik getireceğini ve katılımcı sayısının artarak emeklilik- hayat şirketleri piyasasının artmasına olanak sağlayacağını tahmin ediyorlar.
Yeni giren katılımcı için teşvik olacak Vakıf Emeklilik Genel Müdürü Mehmet Bostan, Yıllık Gelir Sigortası sayesinde sigorta şirketlerinin, ömür boyu veya belirli süre için maaş almak isteyen kişiler için oldukça avantajlı ve çeşitli ürünler sunulabileceklerini söyledi.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nden emekli olan kişiler için ömür boyu, diğer kaynaklardan sağladıkları birikimler için ise hem ömür boyu hem de belirli süreli maaş alma seçeneği sunulduğunu kaydeden Bostan, “Bireysel Emeklilik Sistemi’nde emeklilik hakkı kazanan (56 yaş ve üzeri kişiler) ve elde ettiği toplu para ile ömür boyu maaş almak isteyen kişilerin yıllık gelir sigortasına yöneleceği beklenmekte olup, ömür boyu maaş sunulması mevcut katılımcılar kadar yeni giren katılımcılar için de önemli bir teşvik oluşturabilecektir.
Bu sayede BES’in biriktirme sadece para biriktirme mekanizması olmaktan çıkıp emeklilik döneminde ikinci bir maaş opsiyonu için genç yaşlarda birikim yapmayı teşvik eden bir sistem özelliğine kavuşacaktır. Bu ürünlerin en büyük özelliği hemen başlayan veya ertelemeli olarak, ömür boyu maaş sağlaması ve maaşların her takvim yılı başında en az TÜFE oranında arttırılacağının taahhüt edilmesidir. Sektörde emeklilik döneminde garanti edilen ömür boyu maaş uygulaması ile yeni ve çeşitli ürünlerin oluşması katılımcı sayısının artmasına dolayısıyla da emeklilik-hayat şirketlerinin piyasasının artmasına olanak sağlayacaktır.
Bunun yanı sıra 56 yaş ve üzeri kişilere sunulacak ürünlerde maaş artışının TÜFE oranına bağlanması sektörün temkinli davranmasına neden olmaktadır” diye konuştu. Hazine’nin çıkaracağı tahvil ihracına şirketlerin ciddi bir ilgisinin olduğunu dile getiren Bostan, “Özellikle yıllık TÜFE oranında maaş artışı taahhüt edilen 56 yaş üzeri kişilere sunulacak ürünler için tüfe oranında getiri sağlayan uzun vadeli yatırım aracına ihtiyaç bulunmaktadır” dedi.
Aktöryel riskler var Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Uğur Erkan ise “Bu imkan daha önce yoktu. Ama burada iki risk var. İlki aktöryel risk. Katılımcının 70 yaşına kadar yaşayacağını planlarsınız ama daha uzun yaşayabilir. Bu fonlamayı sağlayacak kadar uzun vadeli bir enstrüman olmalı. Hazine her iki konuda da adım attı. Bu hesaplama konusunda da daha esnek bir yaklaşım sergiledi. Yönetmeliği çıkardı. Yönetmelik ekim başında yürürlüğe girecek. Şirketler artık ürünü sunar hale gelebilecek” dedi.
Erkan, Hazine’nin tahvil ihracına yönelik çalışmalarıyla ilgili olarak, “Hazine bir şey yapıyorsa biz destek veririz. Biz bu ülkenin şirketiyiz. Sektördeki yabancı sermaye oranı yüzde 70’ler oranında. Onların izin süreçleri farklı. Ama Türkiye’de var olacaklarsa bu işe de gireceklerdir” dedi.
HAZİNE KAĞIT ÇIKARTACAK, SEKTÖRDEN TALEP TOPLUYOR
Hazine, yıllık gelir sigortaları yönetmeliği kapsamında bireysel emeklilik ve sigorta şirketlerinin ihtiyaçlarını karşılamak için enflasyona endeksli bir tahvil ihracı üzerinde çalışıyor. Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürü Gökhan Karasu, “Amacımız BES sistematiğini gerçekten emeklilik ve insanlara hayat boyu maaş sunan yıllık gelir sigortası sistematiğiyle buluşturmak. Ekim ayından itibaren yeni modele kaymak arzusundayız. Bu amaçla enflasyonu endeksli tahvil ihracı çıkarmak için sektörden talep topluyoruz. Tahvilin faizi ve vadesi henüz belli değil” dedi.
Karasu, Bireysel Emeklilik Sistemi’nin (BES) para biriktirme mekanizması olarak algılandığını belirterek, “Amacımız BES sistematiğini gerçekten emeklilik sağlayan bir sistematikle buluşturmak. Sigorta şirketleriyle temas halindeyiz. Ekim ayından itibaren yeni modele geçeceğiz” dedi. Türkiye’de nüfusun hızla yaşlandığını belirterek, yaşlılığın değil ancak “yoksul yaşlı” nüfusun sorun olduğunu vurgulayan Karasu, Türkiye’de 65 yaş üstü nüfusun 35 yıl içinde diğer gelişmiş ülkelerde olduğu gibi yüzde 14 seviyesine çıkacağını belirterek Fransa’da bu sürenin 115 yıl sürdüğünü söyledi.
> Maaş tutarları enflasyona karşı korunur.
> Yatırılan birikimlerdeki kesintiler en aza indirilebilir.
> Uzun yaşam riskine karşı sigortalıyı korur.
> 56 yaş altı ve üstü için farklı ürünler sunarak müşteri memnuniyetini amaçlar.
> Yıllık Gelir Sigortası’ndan elde edilen gelirler, gelir vergisinden muaf tutulur.
YILLIK GELİR SİGORTASI NEDİR?
Yıllık gelir sigortası, toplu veya belirli süreler içinde yapılan katkılara göre hemen veya belli bir süre sonra başlayan, sigortalıya veya lehdarlarına ömür boyu veya belirli süreler için yapılan düzenli ödemelerdir. Yıllık gelir sigortası sözleşmesi satın almak, kişinin bireysel emeklilik hesabındaki birikimlerinin vergi sonrası net tutarının tamamının veya bir kısmının ömür boyu ya da sigortalının belirlediği süre boyunca devam edecek gelir ödemelerine dönüştürülmesidir. Sigorta şirketi, yıllık gelir sigortası satın alınan tutar veya maaş ödemeleri üzerinden yapacağı masraf kesintisi karşılığında kişinin uzun yaşama riskini ve yatırımlarını yönetme görevini üstlenir.
