Bilim dünyasında yeni olarak başlayan deri çipi çalışmaları Türkiye’de ilk defa Gebze Teknik Üniversitesi(GTÜ)’ nde proje olarak ele alınacak. GTÜ Biyomühendislik Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Ali Akpek’in TÜBİTAK destekli “Çok katmanlı deri dokularının 3D biyoyazıcılar ile üretilmesi, mikroakışkan biyoreaktörler ile geliştirilmesi, çip üzerine deri uygulamaları için değerlendirilmesi ve biyonik kol uygulamaları için olası kullanımlarının araştırılması” projesi adı altında GTÜ Biyoyazıcılar ve Organ Çipleri Laboratuvarı’nda yapay deri çalışmaları yapılacak. Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilecek olan organ çipi (deri çipi) çalışmaları sayesinde kozmetik ve sağlık sektöründe birçok soruna çözüm üretilmesi hedefleniyor. Çalışmalarının odak noktasında olan deri çipi ile ilgili açıklama yapan Akpek çip ile kişiselleştirilmiş sağlık uygulamaları için önemi bir gelişme sağlanacağını söyledi. Akpek kozmetik ürün ve ilaç geliştirilmesinde uygulanan hayvan deneylerinin bu sayede ortadan kalkacağını ekledi.
HAYVAN DENEYLERİ SON BULACAK
Projede geliştirilecek çalışma ile 3D biyoyazıcılarla üretilen çok katmanlı deri dokusunu deri çipi olarak kullanılarak deriye yönelik ilaç geliştirilmesi sağlanırken, biyonik kollara eklemlenerek daha gerçekçi protezler üretilmesini gerçekleştirilecek. Akpek çalışma ile ilgili, “Kozmetik amaçlı bir ürün üretildiği zaman hayvan deneyleri kullanılarak ürün geliştiriliyor. Hayvanlara büyük eziyetlere neden olabiliyor. Bizim yapacağımız deri çipi ile hayvan deneyine gerek kalmadan, sadece bir çip ortamında bir ilaca veya kimyasal ürüne deri ne reaksiyon verecekse deri çipimiz de aynı şekilde reaksiyonu verecek. Bu konu dünyada çok yeni bir konu 2014 yılında Amerika’da başlatıldı, ilk kez Türkiye’de GTÜ'de bu çalışmayı uygulayacağız. Çip, ilaç etkinliği testlerinin süresini hızlandırıp kısa sürede sonuç alınmasını sağlayacak. Çiple hastaya göre kişiselleştirilmiş tıp uygulamalarının yapılması daha yaygın ve sonuçlarının alınması hız kazanacak.” dedi.
PROTEZLER ÜZERİNDE ÇALIŞILACAK
Üç boyutlu deri üretiminin kısmen Türkiye’de daha önce yapıldığını belirten Akpek projeyi diğer çalışmalardan ayıran farkın deriyi çok katmanlı üretecek olmalarından kaynakladığını söyledi. Derinin vereceği reaksiyonların tümünü elde edebilmek için deriyi tam olarak üretmeleri gerektiğini vurguladı. Projenin bir diğer boyutu ise protezlerde kullanılabilecek bir yapı oluşturmak. Akpek “Üreteceğimiz deriyi, elektronik kollarda da kullanacağız. Elektromekanik bir sistemin üzerine organik bir kaplama gerçekleştireceğiz daha gerçek bir yapay kol üretmiş olacağız. Yapay deriler biyoreaktör ortamı dışında uzun süreler hayatta kalamıyor. Bazı çözümlerle bu süreyi uzatmaya çalışacağız. Protez üzerine insanın orta ve uzun vadede kendi hücrelerinden elde edilmiş olan hücrelerini ekleyeceğiz kendi hücrelerinden oluşturulmuş bir yapay kol üretebileceğiz. Özellikle uzvu olmayan çocuklarda aidiyet hissi oluşturacak, kendisini eksik hissetmesini önleyecek, bu durumdan kaynaklı psikolojik hastalıkların da önüne geçilebilecek.” ifadelerini kullandı.
