Geçtiğimiz günlerde Aydın'ın Söke ilçesinde şehirler arası yolculuk yapmak için arkadaşına ait HES koduyla bilet alan kişi yakalanarak karantinaya alınmıştı. HES kodu taraması sonucu karantinada olması gerektiği belirlenen M.Z.T.'ye 3 bin 150 lira da para cezası kesilmişti.
Bu ve bunun gibi sahtekarlık örnekleri son günlerde oldukça arttı. Hukukçular, HES kodu sahtekarlığına para cezasının yanı sıra adli yaptırımların da gelebileceğini söylüyor.
HES kodu sorgulaması, salgınla mücadelede önemli tedbirlerden biri. Toplu alanlara girişte, toplu taşıma araçlarını kullanırken ya da kapalı program/organizasyonlara katılımda başvuruluyor.
Peki, HES kodu sahtekarlığının hukuki karşılığı ne? Avukat Onur Ayhan, TRT Haber canlı yayınında cevapladı.
Hapis cezası var
Avukat Ayhan, HES kodu hilekarlığına başvuran kişilerin hapis cezası alabileceğine dikkati çekti:
"Burada karşımıza Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiş 2 madde çıkıyor. Birincisi, bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma müessesesi. Burada, bulaşıcı hastalığa yakalanan bir kişinin yetkili makamlarca alınan tedbir ve karantina kurallarına aykırı davranması halinde verilecek ceza 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıdır. Burada bilinmesi gereken husus, bu hastalığı birine bulaştırma zorunluluğu ve o insanı buna maruz bırakması değildir. Burada sadece karantina tedbirlerini ihlal etmesi suçun işlenmesi için yeterli görülmekte."
HES kodu sahteciliği yapan kişinin "özel belgede sahtecilik suçu" işlediğine vurgu yapan Avukat Onur Ayhan, bunun TCK’da düzenlendiğini söyledi.
"Burada sahte bir özel belge hazırlayan ya da gerçek bir özel belgeyi aldatıcı hareketlerle kullanan kimseye 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası veriliyor. Buradaki önemli durum da bu belgenin elverişli hareketlerle kullanmak suretiyle insanları aldatması ve HES kodu zorunluluğu bulunan yerlerde bu özel belgeyi kullanarak bu suçu işlemesidir. Özel belgede sahteciliğin başka bir suçun oluşmasıyla beraber kullanılması halinde hem özel belgede sahtecilik suçu hem de işlenmiş diğer suçun da cezai müeyyideleri beraber uygulanır."
Ciddi yaptırımlar var
Ayhan, kendi HES kodunu bir başkasına veren kişilerle ilgili de ciddi yaptırımların olduğunu belirtiyor.
"HES kodunu bir başkasına veren kişilerle ilgili de Türk Ceza Kanunu'nun 39’ncu maddesinde düzenlenmiş 'yardım eden' müessesesi karşımıza çıkıyor. Bir suçun işlenmesi amacıyla suçun başlamasından önce ya da suçun başlaması esnasında suçu kolaylaştırma anlamında yardımda bulunan bir kimse, verilecek son 3 cezanın yarısı oranında bir cezayla karşılaşacaktır. Dolayısıyla burada da hem kullanan hem de kullandıran yönünden TCK’da ciddi yaptırımlar karşımıza çıkıyor."
