Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) yaptığı bilimsel bir çalışma sonucunda Türkiye genelinde tam 4 bin 159 okulun yıkıcı etkisi olan yüksek deprem riski altında olduğunu tespit etti. Araştırmaya göre, 6.5 ve daha büyük depremlerin yıkıcı etkisine maruz kalacak okulların büyük bölümü Kocaeli’de bulunuyor.
JMO, Türkiye'nin deprem riski en yüksek alanlarında kalan okullara ilişkin raporunu yayımladı. Raporda ülke genelinde 191 okulun fay zonunun 50 salınım alanına 50 metre gibi çok kısa bir mesafede olduğuna işaret edilirken, 0.50g ve üstü ivme değerleri baz alınarak oluşturulan risk haritası içerisine 4 bin 159 okulun girdiği ifade edildi.
Kahramanmaraş depreminde en büyük yıkımın 0.50g'den yüksek ivme değerleri ile karşılaşılan yerlerde meydana geldiğine dikkat çekilen raporda, “Milli Eğitim Bakanlığını göreve bekliyoruz! İstanbul'daki 93 okul yetmez, Türkiye'de diğer deprem riski yüksek alanlardaki okullarda acilen deprem performans analizlerinin yapılmasına ihtiyaç var” uyarısı yapıldı. Raporda, ülke genelinde bulunan okulların 4 bin 159'unun yüksek ivme değerleri ile karşılaşma olasılığı bulunan alanlar üzerine inşa edildiği, bu sayının da toplam okul sayısının yüzde 8.5'ine karşılık geldiği belirtildi.
Raporda, “Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öncelik sırası da dikkate alınarak bu okulları gözden geçirmesi, fay sakınım bandı içinde (50 metrelik sakınım bandı içinde olan okul sayısı 191) olanlar ile zayıf mühendislik özellikleri sahip, jeolojik sakıncalı alanlar üzerine inşa edilmiş okul binaların yıkılarak daha güvenli alanlara taşınması gerekmektedir. Diğer alanlarda kalan okul binaları için ise kapsamlı deprem performans analizlerinin yapılarak yeterliliklerin gözden geçirilmesi ve AFAD Başkanlığı'nın da söz konusu okullar hakkında yapılan çalışmaları kamuoyu ile periyodik olarak paylaşması gerekmektedir” denildi.
EN ÇOK RİSKLİ OKUL KOCAELİ'DE
Rapora göre, 6.5 ve daha büyük yıkıcı depremlerin yaşanabileceği alanlarda bulunan 4 bin 159 okulun 580'i Kocaeli'de bulunuyor. Sakarya, Muş, Bingöl, Aydın ve Tokat gibi illerde de 250'nin üzerinde okul riskli bölgelerde yer alıyor. İstanbul’da taşınan sadece 93 okulda yaklaşık 52 bin öğrenci ve 2.765 öğretmen olduğu dikkate alındığında 4 bin 159 okulda yüz binlerce öğrencinin öğrenim gördüğü anlaşılıyor.
KOCAELİ’DE OKULLAR TARANDI
Öte yandan geçtiğimiz günlerde Kocaeli Valiliğinden yapılan açıklamada, Kocaeli'de okulların depreme karşı genel taraması yapıldığı ifade edilmişti. Valiliğin yazılı açıklamasına göre, 17 Ağustos 1999'da yaşanan, Kocaeli ve ilçelerinde kayıplara neden olan Marmara Depremi'nin etkileri, daha sonra meydana gelebilecek afet riskleri ve tedbirlerine yönelik gerekli çalışmalar, Valilik koordinasyonunda İl Milli Eğitim Müdürlüğünce yapıldı.
Bu kapsamda, Kocaeli'de 1999 öncesi toplam 343 okul binası yer almaktayken, deprem nedeniyle 163'ünün hafif hasarlı duruma geldiği tespit edildi. Bu doğrultuda gerekli deprem dayanıklılık değerlendirmeleri yapıldı ve uygunluğuna müteakip binalar hizmete açıldı.
Ağır hasarlı, yıkılacak veya yenilenmesi gereken 90 okul binasının yıkımı gerçekleştirildi ve yerine yenileri tesis edilerek hizmete alındı.
Marmara Depremi'nden bugüne kadar toplam 41 okul binasının güçlendirme işlemleri yapıldı. Güçlendirme imalat çalışması devam eden 16 okul binasındaki işlemler 30 Mayıs'ta tamamlanacak.
Geçen yıl yapılan genel deprem riski taramasında 7 okul binası yıkıldı. Bu binaların yerine, çalışmalar sonucunda yeni yapım projeleri hazırlandı ve ihale çalışmaları kısmen tamamlanarak inşasına başlandı, bir kısmının da ihale süreci tamamlanma aşamasına geldi.
Bu yıl genel tarama yapılması kararlaştırılan eğitim kurumlarındaki çalışmalarda, görsel ve fiziksel değerlendirmeleri gerçekleştirilen yapıların mevcut haliyle risk taşımadığı gözlendi. Yalnızca İzmit Akçakoca İlkokulu binasının yıkımına karar verildi. Burada eğitim gören öğrenciler, Halk Eğitim Merkezinin boşalttığı eski İstiklal İlkokulu binasına nakledilerek, okulda yıkım çalışmalarına başlandı.
Kocaeli'de toplam 997 okul binasından 654'ü, 2000- 2022'de deprem yönetmeliğine uygun yapıldı.
Olası bir depreme karşın güvenilir yapılar inşa edilirken, bina bakım ve güvenirlik kontrolleri her yıl periyodik olarak gerçekleştiriliyor.
