Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) ağustos ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 1,46 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 80,21'e yükseldiğini açıklamasının ardından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı.
Rapora göre, ağustos ayında yıllık enflasyon enerji ve gıda gruplarında gerilerken, diğer gruplarda yükseldi. Enflasyondaki artışa en belirgin katkı ise temel mal ve hizmet gruplarından geldi.
Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin mevsimsellikten arındırılmış aylık değişimleri ağustosta yüksek seviyelerini korurken, yıllık enflasyonlarındaki artış devam etti.
Söz konusu gelişmelerle ağustosta önceki aya göre yıllık tüketici enflasyonuna katkı temel malda 1,41 puan, hizmette 0,86 puan ve alkol-tütün- altın grubunda 0,05 puan artarken, enerjide 1,02 puan ve gıdada 0,69 puan azaldı.
"KİRADA AYLIK ARTIŞ HIZLANMAYA İŞARET ETTİ"
Hizmet fiyatları ağustosta yüzde 3,16 arttı ve grup yıllık enflasyonu 2,85 puan yükselişle yüzde 54,3'e çıktı.
Bu dönemde yıllık enflasyon akaryakıt fiyat görünümüne de bağlı olarak ulaştırma grubunda bir miktar gerilerken, diğer hizmetler ve kirada daha belirgin olmak üzere diğer alt gruplarda artış kaydetti.
Diğer hizmetler alt grubunda ise fiyatlar yüzde 3,96 yükselerek yıllık enflasyon yüzde 49,74'e ulaştı. Bu alt grupta fiyat artışları genele yayılırken, üniversite harcındaki yükselişe bağlı olarak eğitimin yanı sıra sağlık, eğlence-kültür ve sigorta hizmetleri öne çıkan alt kalemler oldu.
Kira grubunda aylık artış yüzde 4,40 ile yüksek seyrederken, mevsimsellikten arındırmış veriler önceki aylara kıyasla hızlanmaya işaret etti.
Lokanta-otel grubu fiyatlarının gerek yemek gerekse de konaklama hizmetlerine bağlı olarak yüzde 3,31 yükselmesiyle alt grubun yıllık enflasyonu da yüzde 80,95'e ulaştı.
Öte yandan ulaştırma hizmetlerinde şehir içi yolcu taşımacılığı, havayolu ile yolcu taşımacılığı ve kargo ücretlerindeki artışların karayoluyla şehirler arası yolcu taşımacılığındaki düşüş ile dengelenmesi sonucunda bu dönemde fiyatlar nispeten yatay seyretti ve grup yıllık enflasyonu 0,42 puan gerileme kaydetti.
"TEMEL MALLARDA FİYAT ARTIŞLARI GENELE YAYILDI"
Temel mal grubunda ağustos ayında yıllık enflasyon 5,98 puan artışla yüzde 76,91'e yükseldi. Bu dönemde, yıllık enflasyon tüm alt gruplarda artış kaydetti.
Altın hariç dayanıklı mal fiyatları ağustos ayında yüzde 2,65 artarken, bu gelişmede otomobil ve beyaz eşya kalemleri öne çıktı. Böylelikle, bu alt grupta yıllık enflasyon yüzde 91,79 seviyesine ulaştı.
Bu dönemde, giyim ve ayakkabı grubunda fiyatlar, bir önceki ayda da olduğu gibi mevsim normallerinin aksine yüzde 1,21 artış kaydetti ve yıllık enflasyon 5,93 puan yükselişle yüzde 37,38 oldu.
Diğer temel mallarda ise fiyat artışları grup geneline yayılırken evle ilgili temizlik malzemeleri, ilaç ve kişisel bakım ürünleri dikkati çekti. Grup aylık enflasyonu böylece yüzde 4,64 olarak gerçekleşti.
"ENERJİDE AKARYAKIT FİYATINDAKİ DÜŞÜŞ HİSSEDİLDİ"
Enerji fiyatları ağustosta yüzde 2,68 gerilerken, grup yıllık enflasyonu 7,54 puanlık düşüşle yüzde 121,73 seviyesinde gerçekleşti. Bu gelişmede, uluslararası ham petrol fiyatlarındaki geri çekilmeyi takiben akaryakıt fiyatlarında gözlenen düşüşün etkisi hissedildi.
Akaryakıt fiyatları temmuz ayındaki gerilemenin ardından ağustosta yüzde 7,79 düşüş gösterdi. Diğer yandan, şebeke suyu ve kömür, odun gibi katı yakıt fiyatlarındaki artış eğilimi devam etti.
Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları ağustosta yüzde 0,85 artarken, grup yıllık enflasyonu 4,40 puan azalarak yüzde 90,25'e geriledi. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 11,49 puan düşüşle yüzde 79,51'e indi, işlenmiş gıdada ise 2,36 puan artışla yüzde 100,38'e çıktı.
Bu dönemde, işlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış veriler taze meyve-sebze fiyatlarında gerilemeye işaret etti. Diğer işlenmemiş gıda kaleminde yumurta ve pirinç fiyatlarındaki artışlar öne çıkarken, beyaz et fiyatlarındaki azalış sürdü.
İşlenmiş gıda fiyatlarında görülen yüzde 3,41'lik artışta ise ekmek-tahıllar, şeker ve bağlantılı ürünler, konserve sebze ürünleri ile alkolsüz içecekler öne çıktı.
"RAFİNE EDİLMİŞ PETROL ÜRÜNLERİNDE DÜŞÜŞ SÜRDÜ"
Yurt içi üretici fiyatları ağustosta yüzde 2,41 arttı ve yıllık enflasyon 0,86 puan düşüşle yüzde 143,75'e geriledi. Uluslararası emtia fiyatlarındaki görünüme paralel olarak üretici fiyatlarında aylık enflasyon önceki aylara kıyasla yavaşlarken, yıllık enflasyon bir miktar geriledi.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde ise yıllık enflasyon enerji grubunda geriledi, diğer alt gruplarda ise yükseldi.
Alt gruplar geneline yayılan fiyat artışları ağustos ayında da devam etti. Tütün ürünleri, diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri, temel eczacılık ile kağıt ve kağıt ürünlerindeki fiyat artışları dikkati çekti.
Diğer taraftan, uluslararası emtia fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle rafine edilmiş petrol ürünleri ve ana metal alt gruplarındaki fiyat düşüşleri sürdü.
