Devletten sosyal yardım alanların ekonomik anlamda kendi ayakları üzerinde durabilmeleri ve devletin sosyal yardım faturasını azaltmak için önemli bir adım atılıyor. Sosyal yardım alan ve Türkiye İş Kurumu’na (İŞKUR) kayıtlı bulunan kişileri istihdam edenlere devlet prim teşviki sağlayacak. Sosyal yardım alan bir kişiyi istihdam eden işverenin yıllık kazancı işçi başına 4 bin 56 lira olacak. Düzenleme, TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda kabul edilerek Genel Kurul gündemine gelen torba yasa tasarısında yer alıyor. Tasarıyla 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu’na bir madde ekleniyor. Söz konusu madde uyarınca, teşvikten yararlanabilmek için işe alınacak kişinin, son bir yıl içerisinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Kurulu tarafından belirlenen nakdi soysal yardımlardan en az bir defa yararlanmış ve İŞKUR’a kayıt yaptırmış olması gerekiyor. İstihdam edilecek kişi, sosyal yardım alan hanedeki fertler arasında İŞKUR’a kayıtlı birisi olabilecek.
İLAVE İŞÇİ OLMASI ZORUNLU
Bu kişileri istihdam edecek işletmelerin, asgari ücret üzerinden ödemeleri gereken sosyal güvenlik işveren primi devlet tarafından karşılanacak.
Asgari ücretli bir işçi için ayda 568.21 TL prim ödeniyor. Bu primin 230.21 TL’lik kısmı işçi adına yatırılırken, 338 TL’lik kısmı işveren payı olarak ödeniyor. Sosyal yardım alan ve İŞKUR’a kayıtlı olan bir kişiyi istihdam eden işverenin aylık 338 lira tutarındaki sosyal güvenlik primini Hazine üstlenecek. Bu amaçla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesine ödenek konulacak. Düzenlemeden ilk etapta 157 bin kişinin yararlanması bekleniyor. Teşvikten yararlanmak için mevcut işçilerin işten çıkarılmasını önlemek amacıyla tasarıya hüküm konuldu. Prim teşvikinin sağlanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları kişilerin, bir önceki yılın aynı ayında çalıştırdıkları işçi sayısına ilave olarak istihdam edilmiş olması koşulu aranacak. Böylece, yeni istihdam sağlanması ve işsizliğin azaltılması da amaçlanıyor.
BORCU OLAN YARARLANAMAYACAK
Prim teşvikinden yararlanabilmek için işverenin aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirmesi ve diğer primlerini yasal süresi içinde ödemesi, SGK’ya prim, idari para cezası ve gecikme cezası borcu bulunmaması koşulu aranacak. Borcunu Amme Alacakları Kanunu uyarınca tecil ve taksitlendirenler ile af kanunu kapsamında yeniden yapılandıranlar da taksit ödemelerini aksatmadıkları sürece teşvik alabilecekler. Yapılan kontrol ve denetimlerde kayıt dışı işçi çalıştırdığı tespit edilenlere bir yıl süreyle teşvik verilmeyecek.
TEŞVİK 2 YILA ÇIKABİLİR
İşveren primi teşvikinin şimdilik bir yıl sürmesi planlanıyor. Ancak tasarıyla Bakanlar Kurulu’na bu süreyi 1 yıl daha uzatma yetkisi verildi. Bu durumda işverenin elde edeceği iki yıllık kazanç 8 bin liranın üzerine çıkmış olacak.
ÇALIŞABİLECEK YARDIM ALAN SAYISI 1.8 MİLYON
Sosyal yardım alan hane sayısı 3 milyona ulaşıyor. Yaşlılar, engelliler, çocuklar vs düşüldükten sonra bu hanelerde halen 1 milyon 800 bin dolayında çalışabilecek kişi bulunuyor. Bu kişiler Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından “bütünleşik sosyal yardım sistemi” üzerinden Türkiye İş Kurumu’na kaydedilecek. İŞKUR bunları mesleki eğitime veya diğer aktif işgücü programlarına tabi tutacak. Mesleki eğitimi, aktif işgücü programlarını ya da İŞKUR tarafından teklif edilen işi üçüncü kez kabul etmeyenlerin yardımı, izleyen aydan itibaren kesilecek.
SURİYELİLER DE YARARLANACAK
Getirilen bu düzenlemeden Suriyeliler de Türk vatandaşları gibi yararlanacak. Suriyeliler sosyal yardım alabiliyorlar. Son çıkarılan yasal düzenlemelerle Suriyeliler bazı kısıtlamaların dışında hemen her alanda çalışma olanağına sahip bulunuyorlar. Sosyal yardım alan ve İŞKUR’a kayıtlı olan Suriyeliler, bu yasa kapsamında istihdam edildikleri takdirde, teşvik hükümleri onlar için de aynen uygulanacak.
