Suriye’nin en önemli kenti Halep’in tekrar rejimin kontrolüne geçmesiyle birlikte Türkiye ve Rusya’nın girişimleriyle Kazakistan’ın Astana kentinde Suriye gündemiyle düzenlenecek “Astana Toplantısı” başladı.
Rusya, Türkiye ve İran öncülüğünde Suriye’de sağlanan ateşkes, 29 Aralık gecesi yürürlüğe girdi.
BMGK RUSYA'NIN TASARISINI KABUL ETTİ
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), ateşkes anlaşmasıyla ilgili Rusya’nın sunduğu tasarıyı 31 Aralık’ta oy birliği ile kabul etti. Ardından barış görüşmelerinin Kazakistan’ın başkenti Astana’da yapılması kararlaştırıldı.
Kararın hemen ardından ise anlaşmaya imza atan ÖSO’ya bağlı gruplar, barış görüşmelerini durdurduklarını açıkladı.
TOPLANTIYA KATILANLAR
Astana da yapılan görüşmeler daha öncekilere göre silahlı “muhalif” grupların davet edilmesi ve bu grupların da kabul etmesi nedeniyle daha farklı gelişecek.
Toplantıda, Türkiye, İran ve Rusya’nın yanı sıra, Suriye hükümeti ve “muhalif” olarak adlandırılan gruplar da yer alıyor.
Suriye hükümeti, iç savaşı sona erdirecek kapsamlı bir çözümün üzerinde müzakere etmeyi isterken, “muhalifler” ise masadaki konuların ateşkese uyulması ve kuşatma altındaki bölgelere insani yardım götürülmesi olduğunu söylüyor.
GÖRÜŞMELER 24 SAAT SÜRECEK
Astana'da görüşmeler, 23 Ocak’ta (yerel saatle) 13.00’de (TSİ 10.00) başlayacak. Görüşmeler 24 Ocak’ta 13.00’de sona erecek.
Böylece kesintisiz 24 saatlik bir maraton olacak.
ESAD: HER KONUYU MÜZAKERE ETMEYE HAZIRIZ
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, görüşmelere ilişkin “Her konuyu müzakere etmeye hazırız” açıklamasında bulundu. “Müzakereler için sınır yok” diyen Esad’ın toplantı hakkındaki değerlendirmesi şöyle: Krizi sona erdirecek ya da Suriye’nin geleceğini konuşacak müzakereler için sınır yok. Ancak diğer taraftan masada kim olacak... Bunu henüz bilmiyoruz. Gerçek Suriye muhalefeti mi olacak ‘Gerçek’ derken, kökleri Suriye’de olandan söz ediyorum. Suudi, Fransız ya da İngiliz değil. Müzakerelerin başarısı, buna bağlı.
ABD: PYD MASADA OLMALI
ABD ise görüşmelerde PYD’nin de yer alması görüşünde. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Mark Toner, Suriye’de barışın sağlanması sürecinde, Birleşmiş Milletler’in (BM) öncülük edeceği çözüm arayışlarının tek çözüm yolu olduğunun altını çizerek, PYD’nin IŞİD’e karşı en etkili mücadele eden grup olduğunu ve PYD’nin de barış görüşmelerinin yapılacağı masada olması gerektiğini vurguladı. ABD toplantıya günler kala yaptığı açıklamada ise toplantıya heyet göndermeyeceğini açıkladı. ABD’yi toplantıda Kazakistan Büyükelçisi temsil edecek.
TÜRKİYE: PYD MASADA OLMAYACAK
Türkiye ise PYD’nin masada olmasını kabul etmiyor. ABD’nin “PYD masada olmalı” açıklamasını Türkiye’nin yanıtı da “O zaman IŞİD’i de davet etsinler” oldu ama Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, görüşmelerde PYD’nin olmasını isteyen ABD’yi Astana’ya davet etti.
Türkiye Kürtler cephesinden masada ENKS’nin bulunmasını istiyor. 2010 yılında kurulan ve bünyesinde 7 parti bulunduran ENKS, Irak Federal Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesud Barzani’ye yakınlığıyla biliniyor.
RUSYA: OLUMLU BİR GELİŞME OLACAKTIR
Toplantıya ilişkin Rusya’nın son açıklaması ise Kremlin Basın Sözcüsü Dimitry Peskov’dan geldi. Peskov, “Astana görüşmeleri, müzakere formatının yeniden başlaması ve güçlendirilmesine katkı sağlarsa bu olumlu bir gelişme olacaktır” dedi.
Toplantıda görüşmelerin yüz yüze mi, yoksa farklı odalarda aracıların mekik diplomasisi yöntemiyle mi yapılacağı ise henüz bilinmiyor.
Görüşmelerin Astana’da yapılması Rusya’nın Suriye iç savaşındaki etkinliğinin artmasının bir sonucu olduğu şeklinde de yorumlanıyor.
