Gıda yatlarındaki artış durmak bilmiyor. Bir ailenin market sepetine giren temel gıda ürünlerinde yaşanan enasyon TÜFE'nin açıkladığı enasyon oranıyla tutmuyor. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak enasyonda son açıklanan verinin son 3 yılın en düşük rakamları olduğunu ifade etti, ancak marketlerde sebze, meyve ve et yatları durumun daha farklı olduğunu gösteriyor. TÜFE'de 2019 Ekim ayında enasyon bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,55 olarak açıklanırken, markette enasyon yüzde 21'i buldu. Yani vatandaşın maaşının yüzde 12.5'u eridi. Bir mutfağın temel gıda malzemesini oluşturan 37 kalem ürünü almak isteyen bir aile, market sepetine 308 lira öderken, bu yıl aynı sepete 373 lira ödüyor. Bu rakamlar aynı ürünlere son bir yılda yüzde 21 zam geldiğini ortaya koyuyor. Market sepetine giren bazı temel ürünlere bir yılda yüzde 50'nin üzerinde zam geldi. Örneğin, geçen sene 3 liradan satılan bulgurun kilogramı bu yıl yüzde 81 zamla 5 lira 45 kuruştan satılıyor. Geçen sene 5,45 TL'den satılan pirinç ise yüzde 155 zalanarak 13,9 liradan satılıyor. Yine geçen sene 7.45 liradan satılan bir litre yemek yağı bu sene 12.9'TL'ye yükseldi.
PATATES-SOĞANDAKİ GERİLEMEYE RAĞMEN YÜZDE 21
Geçen sene 5-6 liradan satılan soğan-patates yatları 1,5-2 liraya düşmesine rağmen gıda enasyonu durmadı. 2018 yılında üretim kıtlığı nedeniyle fahiş oranda artan patates soğan yatları ise bu yıl yüzleri güldürüyor. Geçen sene 6 liraya kadar çıkan patatesin kilogramı 1.90 liradan satılırken, yine geçen sene 5 liraya kadar çıkan soğan 1.85 liradan tezgahlardaki yerini aldı. Geçen seneye göre yatı düşen bir diğer ürün ise patlıcan. Geçen seneye göre yatı yüzde 54 düşen patlıcanın kilogramı 6.59 liradan 3.59'a indi. Geçen sene 5.45 TL'den satılan Çarliston biberin kilogramı bu yıl yüzde 20 düşerek 4.35 liraya geriledi. Yine geçen yıl el yakan sivri biberin yatı ise yüzde 15 inerek 9.95'ten 8.45'e düştü.
KURU BAKLİYAT EL YAKIYOR
2019 yılında en çok kuru bakliyatlar el yakıyor. Geçen sene 10 liradan satılan kuru fasulye bu yıl yüzde 79 oranında zamlanarak 17,9 liraya fırladı. Yine geçen sene 7,45 liradan satılan nohut ise bu yıl yüzde 59 zamlanarak 12 liraya yükseldi. Geçen seneye oranla en çok zamlanan ürünler arasında bulunan salçaya bir yılda yüzde 42 zam gelerek kilogramı 20 liraya çıktı. Geçen sene 2 liradan satılan makarnanın paketi bu yıl yüzde 42 zamlanarak 2 lira 85 kuruşa yükseldi. 2018'de 7,45 liradan satılan yeşil mercimek ise bu yıl yüzde 32 zamlanarak 9,90 liradan satışa çıktı. Kırmızı mercimeğe son bir yılda yüzde 10 zam geldi ve kilogramı 5.5 liraya çıktı. Undaki artış ise yüzde 10 olarak gerçekleşti. Geçen sene 5 liradan satılan unun kilogramı bu yıl 5,5 liradan satılıyor. Geçen sene 50 liradan satılan dana kıymanın kilogramı bu yıl marketlerde yüzde 20 zamla 60 liradan satışa çıkıyor.
KAHVALTININ TADI KAÇTI
Vatandaşın en çok sevdiği kahvaltının bile tadı kaçtı. Bir yılda yüzde 31 zam gelen zeytinin kilogramı 25 liraya yükseldi. Çay yüzde 34 zamla 33,5 liraya, beyaz peynir ise yüzde 13,6 zamla 25 liraya yükseldi. Toz şeker yüzde 22 zamla 6 lira 45 kuruşa yükseldi. Salkım domates yüzde 42 zamla 6, 95 liraya çıktı. Salatalalık ise yüzde 26 zamla 4,95 liradan 6,25 liraya yükseldi. İşte market yatları: ÜRÜN 2018 (TL) 2019 (TL) DEĞİŞİM (%) Pirinç 5,45 13,9 155 Bulgur 3 5,45 81 Kurufasulye 10 17,9 79 Nohut 7,45 11,9 59 Salça 14 20 42 Yemek yağı 7,55 12,90 71 Makarna 2 2,85 42 Dana Kıyma 50 60 20 Süt 3,5 4,5 28,5 Beyaz Peynir 22 25 13,6 Un 5 5,5 10
Yeşil mercimek 7,45 9,90 32 Kırmızı mercimek 5 5,5 10 Toz şeker 5,25 6,45 22 Tuz 2,40 2,85 18 Zeytin 19 25 31 Tavuk 9 9,95 10 Çay 25 33,50 34 Patates 5,95 1,90 -213 Soğan 4,90 1,85 -164 Domates salkım 5,75 6,95 42 Salatalık 4,95 6,25 26 Fasulye çalı 7,95 7,95 0 Kabak 6,45 5,45 -15 Karnabahar 3,79 4,75 25 Brokoli 6,45 6,95 7 Ispanak 4,95 4,95 0 Pırasa 5,45 5,75 5 Dolmalık Biber 5,49 6,45 17 Patlıcan 6,59 3 -54 Sivri Biber 9,95 8,45 -15 Kereviz 5,49 5,99 9 Maydanoz 1,65 1,75 6 Dereotu 1,65 2,45 48 Elma 5 5 0 Armut 7,45 7,99 7 Limon 6 6,39 6
